در این بخش مفهوم و معنی شعر به نام خداوند جان و خرد به شما تقدیم می شود. این شعر از فردوسی و کتاب شاهنامه انتخاب شده و در آغاز کتاب، در بخش تحمیدیه قرار داده شده و در وصف خداوند است. با هم مفهوم و معنی این شعر از اشعار عارفانه فردوسی را می‌خوانیم.

به نام خداوند جان و خرد

کزین برتر اندیشه بر نگذرد

با نام خداوند آفریننده جان و اندیشه، سرودن کتاب خود را آغاز می کنم؛ زیرا اندیشه انسان از این فراتر نمی رود و نمی تواند به عمق ذات خداوند دست یابد.

*****

خداوند نام و خداوند جای

خداوند روزی ده رهنمای

خدایی که صاحب و دارنده نام‌ها و مکان‌هاست و به آفریده های خود روزی می‌دهد و آن ها را به راه درست راهنمایی می‌کند.

*****

خداوند کیوان و گردان سپهر

فروزنده ماه و ناهید و مهر

خداوند آن قدر دارای قدرت است که تمامی افلاک سیارات در ید قدرت او هستند. (گردانْ سپهر به معنی آسمانِ گردنده و چرخان است. مردم در روزگاران گذشته از روی حرکت ستارگان در آسمان فکر می کردند که آسمان همیشه در حال چرخش است.)

*****

به بینندگان آفریننده را

نبینی، مرنجان دو بیننده را

برای دیدن خداوند به چشمان خودت فشار نیاور. چون هرگز نمی توانی او را با دو چشم خود ببینی. (خداوند موجودی مادی نیست که تو یا هر کس دیگری او را با چشم سر ببینند. {بیننده در این بیت به معنی چشم است.}

*****

نیابد بدو نیز اندیشه راه

که او برتر از نام و از جایگاه

حتی اندیشه آدمی هم نمی تواند به خدا دست یابد؛ زیرا او از نام و مکان بالاتر است. (از آنجا که انسان در جهان مادی زندگی می‌کند، فکر و اندیشه او نیز در حد جهان مادی و بسیار محدود است و تنها مواردی مثل نام و مکان و مواردی از این دست را درک می کند، در صورتی که خداوند وجودی بالاتر از این هاست و هرگز انسان به کنه ذات خداوند نمی‌رسد.)

*****

ستودن نداند کس او را چو هست

میان بندگی را ببایدت بست

هیچ کس نمی تواند او را چنان که شایسته اوست ستایش کند، پس باید به بندگی و اطاعت از او کمر ببندد. {ستودن به معنی حمد و ستایش است و میان بستن به معنای آماده شدن برای کاری است.}

*****

توانا بود هر که دانا بود

ز دانش دل پیر برنا بود

هر کس دانا باشد، توانا هم می‌شود. از دانش دل انسان پیر جوان می‌شود. (دانش باعث می‌شود انسان پیر مانند جوانان زنده دل و زنده اندیش باشد.) {برنا به معنی جوان است.}

*****

فردوسی کتاب شاهنامه را از روی روایت‌های حماسی که از گذشته ها باقی مانده بود، سرود و تمام عمر خود را بر سر این راه گذاشت تا نام ایران و ایرانی همیشه زنده بماند و از آنجا که شاعری شیعی مذهب بود، مردم به او اجازه ندادند که در قبرستان عمومی دفن شود و او را در باغ شخصی خودش به خاک سپردند.

{منبع : ستاره}